عسل از دیرباز نهتنها بهعنوان یک خوراکی مفید، بلکه بهعنوان دارویی شفابخش در طب سنتی شناخته میشود. بسیاری از متون کهن طب ایرانی، اسلامی و حتی یونانی به استفاده موضعی از عسل برای درمان بیماریهای چشمی اشاره کردهاند. اما آیا ریختن عسل در چشم واقعاً مؤثر است؟ آیا میتوان با آن بیماریهایی مثل قوز قرنیه (کراتوکونوس) را درمان کرد؟ در این مقاله بهصورت علمی و با نگاهی به منابع معتبر، این ادعاها را بررسی میکنیم.
خواص عسل برای چشم در طب سنتی
در متون کهن طب سنتی مانند کتاب قانون ابنسینا، خواص زیادی برای عسل در درمان بیماریهای چشمی آمده است. برخی از این خواص عبارتاند از:
تقویت بینایی
درمان التهاب و قرمزی چشم
کمک به رفع خشکی و خستگی چشم
بازکننده انسداد مجاری اشکی
ضدعفونیکننده و از بینبرنده عفونتهای سطحی
ابنسینا در کتاب خود مینویسد:
"عسل خالص، اگر با دقت در چشم چکانده شود، موجب جلای دید و کاهش تیرگیهای آن میگردد."
البته در آن زمان هنوز علم پزشکی مدرن وجود نداشت و تجربیات سنتی بیشتر از شواهد بالینی امروزی مورد استفاده بود.
تحقیقات پزشکی در چند دهه اخیر نیز برخی از خواص ضدباکتریایی و ضدالتهابی عسل را تأیید کردهاند. مهمترین ترکیبات مؤثر عسل برای چشم عبارتاند از:
پراکسید هیدروژن طبیعی: که بهصورت ملایم باکتریها را از بین میبرد.
آنزیمها و آنتیاکسیدانها: که با کاهش التهاب و اکسیداسیون سلولی، به ترمیم بافتها کمک میکنند.
خاصیت اسمزی: عسل رطوبت را به سمت خود جذب کرده و میتواند عفونتها را خشک کند.
در برخی مطالعات، استفاده از عسل پزشکی (مانند عسل مانوکا) برای درمان زخمهای قرنیه، آبسیاه سطحی چشم و حتی عفونت ملتحمه موثر بوده است.
آیا ریختن عسل در چشم ایمن است؟
سوالی که بسیاری از مردم میپرسند این است که: آیا میتوان عسل را مستقیماً در چشم ریخت؟
پاسخ ساده این است:
✅ در شرایط کنترلشده و با رعایت بهداشت، بله
❌ اما بههیچوجه بهطور خودسرانه توصیه نمیشود
خطرات احتمالی ریختن عسل در چشم
آلودگی میکروبی عسلهای خام یا صنعتی
تحریک شدید، سوزش و قرمزی
افزایش خطر عفونت در افراد دارای زخم قرنیه یا جراحی چشمی
تشدید خشکی چشم در برخی افراد
اگر پزشک متخصص طب سنتی یا چشمپزشک، استفاده از عسل را مجاز بداند، بهتر است از این نوع عسلها استفاده شود:
عسل مانوکا (با درجه UMF بالا)
عسل ارگانیک استریلشده مخصوص چشم
عسل طبیعی از کندوهای کنترلشده
مطلب پیشنهادی: خواص عسل و سیاه دانه
روش صحیح استفاده از عسل برای چشم
در صورت دریافت اجازه از پزشک متخصص، روش زیر برای استفاده از عسل در چشم توصیه میشود:
۱. تهیه محلول رقیقشده:
۱ واحد عسل + ۵ واحد آب مقطر استریل یا آب جوشیده سردشده
محلول را در ظرف استریل قطرهچکان بریزید.
۲. روش استفاده:
روزی ۱ الی ۲ بار، یک قطره در هر چشم بریزید
پس از ریختن چشمها را چند دقیقه ببندید
ممکن است اندکی سوزش داشته باشد، که طبیعی است
⚠️ در صورت سوزش شدید، تاری دید ماندگار یا قرمزی شدید فوراً استفاده را قطع کرده و به چشمپزشک مراجعه کنید.
درمان قوز قرنیه با عسل | آیا ممکن است؟
قوز قرنیه یا کراتوکونوس (Keratoconus) یک بیماری پیشرونده است که در آن قرنیه بهتدریج نازک و مخروطیشکل میشود. در مراحل پیشرفته میتواند موجب کاهش شدید بینایی شود.
آیا عسل میتواند قوز قرنیه را درمان کند؟
بهصورت علمی هنوز هیچ درمان قطعی برای کراتوکونوس با عسل به اثبات نرسیده است. با این حال:
برخی از پژوهشگران در ایران و هند مطالعات آزمایشیای انجام دادهاند که استفاده از قطره چشمی بر پایه عسل طبیعی در کنار روشهایی مانند کراسلینکینگ قرنیه، میتواند به ترمیم بخشی از بافت کمک کند.
عسل ممکن است باعث بهبود زخمهای سطحی و کاهش التهاب شود، اما ساختار قرنیه را تغییر نمیدهد.
دیدگاه پزشکان متخصص:
"عسل شاید بتواند علائم جانبی کراتوکونوس را کاهش دهد (مثل خشکی یا التهاب سطحی)، اما بههیچوجه جایگزین درمانهای پیشرفته مثل لنزهای خاص یا جراحی نیست."
تجربه بیماران از استفاده عسل برای چشم
در شبکههای اجتماعی و فرومهای پزشکی، برخی بیماران تجربه استفاده از عسل برای چشم خود را به اشتراک گذاشتهاند:
مریم، ۳۴ ساله:
“من با اجازه پزشکم، از عسل طبیعی زنبوردار خودمون برای درمان خشکی چشم استفاده کردم و بعد از دو هفته واقعاً تفاوت حس کردم.”
رضا، ۲۷ ساله (مبتلا به قدز قرنیه):
“من عسل رو توی چشم ریختم ولی خیلی سوزوند، بعدش چشمم قرمز شد. دکتر گفت این کار اصلاً برای من خوب نیست.”
⚠️ هر بدنی واکنش متفاوتی دارد. هیچگاه بدون مشورت با متخصص، اقدام به درمان نکنید.
توصیههای نهایی برای استفاده از عسل در مراقبت چشمی
✅ تنها از عسل کاملاً استریل و تأییدشده برای چشم استفاده کنید.
✅ ابتدا تست حساسیت انجام دهید (مثلاً روی پوست اطراف چشم)
✅ از قطرهچکان یا پد استریل برای استفاده کمک بگیرید.
✅ در صورت مشاهده سوزش غیرطبیعی یا تاری دید، فوراً استفاده را قطع کنید.
✅ عسل نمیتواند جایگزین قطرههای چشمی دارویی باشد، بلکه تنها یک مکمل درمانی است.
نتیجهگیری خواص عسل برای چشم
عسل طبیعی یک موهبت بینظیر از دل طبیعت است که خواص زیادی برای سلامت انسان دارد. در حوزه مراقبت چشمی نیز، شواهدی از اثرات مثبت آن وجود دارد، بهویژه در کاهش التهاب، عفونت و خشکی چشم. با این حال، استفاده از عسل برای چشم باید با احتیاط، نظارت پزشک و رعایت کامل بهداشت انجام شود.
درمان قوز قرنیه با عسل هنوز مورد تأیید علم پزشکی نیست و نباید امید درمان قطعی به آن داشت. در نهایت، ترکیب آگاهی علمی با دانش طب سنتی میتواند مسیر بهتری برای درمانهای طبیعی پیش روی ما بگذارد.
سوالات متداول
۱. آیا میتوانم بدون نسخه پزشک از عسل برای چشم استفاده کنم؟
خیر. استفاده از عسل برای چشم حتماً باید با مشورت پزشک انجام شود.
۲. آیا عسل میتواند بینایی را تقویت کند؟
در طب سنتی به این خاصیت اشاره شده، ولی شواهد علمی کافی برای آن در دست نیست.
۳. استفاده از عسل برای قدز قرنیه چقدر مؤثر است؟
فقط در کاهش التهاب سطحی چشم ممکن است کمککننده باشد، اما هیچگونه درمان ساختاری برای قرنیه محسوب نمیشود.
اگر خواستی منبعهای علمی، تحقیقاتی یا لینکهای معتبر هم برات ارسال میکنم.
آیا میخواهی یک عکس جذاب کاور برای مقاله هم طراحی کنم؟
بستن *نام و نام خانوادگی * پست الکترونیک * متن پیام |
0913-4935925
بستن ![]()
نام کاربری (ایمیل شما)
رمز عبور
نام کاربری (ایمیل شما)
کد امنیتی :
ورود
![]()
ارسال
![]() می خواهید ثبت نام کنید ؟ عضویت |